Vài nét về cố đô Hoa Lư – Ninh Bình

Hoa Lư Ninh Bình là vung đất được chọn là kinh đô đầu tiên của Nhà nước phong kiến tập quyền khi vua Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng Đế năm 968…. Ngày nay, đâu đó vẫn còn vương dấu tích của Cố Đô Hoa Lư nay thuộc xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, cách thủ đô Hà Nội khoảng 100 km về phía Nam. Tuy Hoa Lư chỉ được chọn làm kinh đô của nước Đại Cồ Việt trong thời gian rất ngắn ngủi ( 42 năm ) nhưng tại nơi đây đã diễn ra rất nhiều sự kiện lịch sử quan trọng có liên quan đến vận mệnh của cả dân tộc sau này như: gắn với sự nghiệp của ba triều đại liên tiếp là nhà Đinh,Tiền Lê và nhà Lý với các dấu ấn lịch sử như thống nhất giang sơn, đánh Tống – dẹp Chiêm và phát tích quá trình xác định thủ đô Hà Nội.

Tam Cốc Bích Động
Tam Cốc Bích Động

Theo như sử sách thì cố đô Hoa Lư và đôi câu đối trên đền Vua Đinh thì ta thấy rằng: Hoa Lư xưa kia là 1 cung điện nguy nga, tráng lệ không kém gì Thành Trường An “ Cồ Việt Quốc Đương Tống Khai Bảo – Hoa Lư Đô Thị Hán Trường An ”…. Nếu nhìn về địa lý của cố đô Hoa Lư ta sẽ hiểu vì sao Vua Đinh Tiên Hoàng lại chọn Hoa Lư làm kinh đô. Bởi vì Hoa Lư có núi đồi trùng điệp bao bọc xung quanh như một tấm bình phong; có sông Hoàng Long uốn khúc và cánh đồng Nho Quan, Gia Viễn mênh mông được coi là tường cao hào sâu của thiên nhiên, rất thuận lợi về mặt quân sự.
Cố đô Hoa Lư rộng khoảng 300 ha, gồm 3 thành là Thành Ngoại, Thành Nội và Thành Nam, được bao quanh bởi hàng loạt núi đá tự nhiên, cảnh quan hùng vĩ, khoảng trống giữa các sườn núi được xây kín bằng gạch và đá, chân thành được đắp cao từ 8 – 10 mét và có nhiều ngôi đến thờ các vua chúa.

Đền Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng
Đền Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng

Ðền thờ vua Ðinh được xây theo kiểu “Nội công ngoại quốc” trên nền cung điện chính thuở xưa, nguy nga với ngọ môn quan, hồ sen, núi Giả, vườn hoa cảnh , nghi môn ngoại, nghi môn nội cùng với ba toà bái đường, Thiêu hương và hậu cung. Ngay tại bái đường có “Long Sàng” làm bằng đá phấn nguyên khối với đôi nghê đá rất sống động. Tiếp sau đó là nhà thiêu hương thờ các vị khai quốc, công thần. Phía trong cùng là hậu cung đặt tượng vua Ðinh Tiên Hoàng cùng các con trai của ông. Các hình ảnh chạm khắc trên đá, trên gỗ với các đề tài rồng, mây, tiên nữ, hoa lá cành… trang trí tại đền đều khá tinh xảo.

 

Cổng vào cố đô Hoa Lư
Cổng vào cố đô Hoa Lư

Ðền thờ vua Lê nằm cách đền vua Ðinh tầm 490 mét thờ vua Lê Ðại Hành. Ðền thờ vua Lê có quy mô nhỏ hơn nhưng có ba toà: Bái đường, Thiêu hương thờ Phạm Cự Lượng, người đã có công giúp vua Lê Hoàn lên ngôi; Chính cung – thờ vua Lê Ðại Hành (tức là Lê Hoàn) ở giữa, bên phải là Lê Ngoạ Triều (con trai vua Lê), phía bên trái là Hoàng hậu Dương Vân Nga. Ðền vua Lê còn giữ nguyên trạng nhiều dấu tích kiến trúc cổ với những mảng chạm trổ công phu, điêu luyện. Tại đây, người ta đã tìm thấy nhiều di tích nền cung điện cũ cùng một số đồ gốm sứ cổ. Những hiện vật quý này hiện được lưu giữ tại phòng bảo tàng phía bên trái khu đền. Khu di tích cố đô Hoa Lư còn có một số ngôi chùa khá đẹp như: chùa Ngân Xuyên (gần chân núi Mã Yên), chùa Nhất Trụ (cách đền vua Lê khoảng 190 mét) thu hút được rất nhiều du khách đến dâng hương và vãn cảnh.

 

co-do-hoa-lu-ninh-binh
co-do-hoa-lu-ninh-binh

Với khoảng cách tầm 97 km tính từ Hà Nội và với hệ thống giao thông thì bạn chỉ mất khoảng hai tiếng đồng hồ đi Ôtô đến nơi đây và được nghe những câu chuyện về các vị vua ngày xưa, được kể một cách giản dị, thành kính và đầy tự hào của các bạn thuyết minh viên tại đểm chắc chắn sẽ khiến cho bạn có cảm giác tự hào về lịch sử nước nhà. Bên cạnh đó bạn có thể kết hợp việc thăm cố đô Hoa Lưu với một số thắng cảnh nổi tiếng khác ở Ninh Bình như: chùa Bái Đính, danh thắng Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, Nhà Thờ Đá Phát Diệm hoặc vườn chim Thung Nham, Vân Long…